A auga sempre busca o (seu) camiño: por que debemos preservar as fontes?
Dende tempos antigos, as fontes foron moito máis que simples lugares onde beber. Eran puntos de encontro nas aldeas, espazos de descanso no camiño e testemuñas silenciosas da vida que as rodeaba. Hoxe, moitas delas seguen existindo, pero xa non teñen o protagonismo de antes. Algunhas secaron, outras están esquecidas e moitas están cubertas por maleza.
A campaña “A auga sempre busca o (seu) camiño” nace para lembrar a importancia de preservar estes espazos naturais e culturais. Queremos pór en valor as fontes do Camiño de Santiago, non só como parte do patrimonio, senón tamén como unha alternativa sostible ao consumo de auga envasada.
Por que son importantes as fontes?
As fontes representan algo máis que auga. Son historia viva, parte da identidade das vilas e aldeas, e refuxios de frescura para os camiñantes. Pero tamén teñen un papel fundamental na sostibilidade do noso territorio.
Para a veciñanza: as fontes eran o corazón das comunidades. Alí lavábase a roupa, recollíase auga para os fogares e compartíanse conversas. Recuperalas é recuperar unha parte da nosa memoria colectiva.
Para o medio ambiente: a auga das fontes forma parte dun ciclo natural. Mantelas limpas e activas axuda a conservar os ecosistemas e a biodiversidade da zona.
Para os peregrinos: no Camiño de Santiago, as fontes ofrecen unha alternativa gratuíta e sostible ao consumo de auga en plástico. Usalas significa reducir residuos e camiñar con maior respecto cara á contorna.
A realidade das fontes hoxe
Durante o noso proxecto, visitamos e documentamos fontes en varios concellos do Camiño de Santiago: Xinzo de Limia, Sandiás, Trasmiras, Sarreaus, Vilar de Barrio, Xunqueira de Ambía, Taboadela e Allariz. O que atopamos foi unha mestura de beleza e abandono.
- Algunhas fontes seguen en bo estado e son usadas con frecuencia.
- Outras están semiabandonadas, con auga estancada ou canos rotos.
- Moitas foron invadidas pola maleza ou deixaron de fluír.
O problema non é só a falta de mantemento, senón tamén a perda do hábito de usalas. O consumo de auga embotellada desprazou as fontes, converténdoas en elementos secundarios ou esquecidos.
Que podemos facer para protexelas?
Se queremos que as fontes sigan formando parte do noso presente e futuro, todos temos un papel que cumprir. Aquí tes algunhas accións sinxelas que poden marcar a diferenza:-
Usa as fontes sempre que poidas: se camiñas polo Camiño de Santiago, opta pola auga das fontes en lugar de mercar botellas de plástico.
- Axuda a mantelas limpas: se ves lixo preto dunha fonte, recólleo. Pequenos xestos fan grandes cambios.
- Dálle visibilidade ás fontes esquecidas: comparte fotos, información e pide aos concellos que as manteñan en bo estado.
- Evita o plástico innecesario: unha cantimplora reutilizable é a mellor opción para reducir residuos.
O futuro das fontes está nas nosas mans
A auga sempre busca o seu camiño, pero nós debemos axudala a atopalo. Recuperar, coidar e usar as fontes do Camiño de Santiago é un pequeno acto de respecto cara á historia, a natureza e o planeta.
Se esta mensaxe che resoa, súmate ao cambio. Bebe da fonte, coídaa e dálle vida. Porque cada pinga conta.